150. rocznica urodzin Władysława St. Reymonta

2017-03-17

Siódmego maja 2017 r. przypada 150 rocznica urodzin Władysława Reymonta.  Pisarz przyszedł na świat w 1867 r. we wsi Kobiele Wielkie pod Radomskiem, w rodzinie organisty, jako Stanisław Władysław Rejment. Był pisarskim samoukiem obdarzonym niezwykłą spostrzegawczością, świetną pamięcią, bujną wyobraźnią i wrażliwością na piękno języka. W 1924 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za „wybitny epos narodowy” – powieść „Chłopi”.

Warto więc przypomnieć, że autografy trzech części Chłopów oraz inne rękopisy Noblisty znajdują się w zbiorach działu Rękopisów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Większość z nich została zdigitalizowana i jest dostępna w kolekcji Ossolineum w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej. Zbiór rękopisów Reymonta został zakupiony przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie w 1935 r. od wdowy po pisarzu, Aurelii Czeszerowej (nosiła wówczas nazwisko po drugim mężu).  Najważniejszym nabytkiem były rękopisy powieści „Chłopi” z lat 1901-1905. Jeden z tomów zawiera bruliony części „Jesień”, „Zima” i „Wiosna” różniące się znacznie od wersji drukowanej, wraz z wcześniejszymi planami niektórych rozdziałów. Drugi to przeznaczony do druku czystopis „Zimy”, poprawiany przez autora do ostatniej chwili. Rękopisy części „Lato” nie zachowały się. W zbiorze znajdują się także zeszyty z utworami młodzieńczymi Reymonta (m.in. nieudolnymi wierszami) oraz rękopisy wielu nowel i opowiadań, od których rozpoczynał karierę pisarską. Są wśród nich wczesne wersje powieści z życia aktorów - „Adeptka” (debiut powieściowy w 1895 r. pt. „Komediantka”) i „Fermenty” (tu inna wersja pt. „W jarzmie”). Jest też reportaż „Pielgrzymka do Jasnej Góry”, który przyniósł pisarzowi rozgłos w 1894 r., są zapiski z podróży do Londynu, dokumentujące jego zainteresowanie mediumizmem, a także próby dramatyczne. W DBC możemy także znaleźć rękopisy powieści i opowiadań powstałych po sukcesie „Chłopów”, które nie zdobyły już porównywalnego uznania, jak  powieść historyczna „Rok 1794” oraz pozostawiona w fazie planów powieść „Unici”. Z bogatego zbioru korespondencji Reymonta, przechowywanego w Ossolienum, w DBC zostały zamieszczone jego listy do Marii Maciejowskiej, żony Ignacego Maciejowskiego „Sewera”, krakowskiego pisarza i krytyka literackiego.

Rękopisy, wśród których są szkice i notatki brulionowe oraz różne wersje znanych utworów, umożliwiają wgląd w warsztat pisarza i jego metodę twórczą, opartą nie tylko na talencie i obserwacji, ale przede wszystkim na ciężkiej pracy nad udoskonalaniem tekstów. Przyszły Noblista zapisał swoje motto w notesie w czerwcu 1888 r.: „Powinienem rzecz przedstawić prosto, krótko, jasno, co razem będzie naturalnie. […] Życie powinno się przedstawiać takim, jakim jest, a nie takim, jakim być powinno."

Inne aktualności

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji