Title:

Ochrona własności intelektualnej w obszarze komunikacji wizualnej

Group publication title:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century

Title in english:

Protection of intellectual property rights in the field of graphic design

Creator:

Ściborska-Kowalczyk, Izabela ; Kowalczyk, Jarosław

Subject and Keywords:

własność intelektualna ; komunikacja wizualna ; prawa autorskie ; znaki towarowe ; intellectual property ; graphic design ; copyrights law ; trademarks

Description:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2014, Nr 2 (2), s. 93-105

Abstrakt:

Celem artykułu jest ukazanie specyficznych problemów związanych z naruszeniem własności intelektualnej w obszarze komunikacji wizualnej oraz próba wskazania skuteczniejszych sposobów jej ochrony. Ochrona prawna utworów z obszaru komunikacji wizualnej nie daje gwarancji poszanowania własności intelektualnej. Orzecznictwo napotyka problemy, u podstaw których leży uznaniowy charakter oceny oryginalności utworów artystycznych. W artykule przedstawiono studia przypadków, które ilustrują ten stan w sposób dobitny. Wielu twórców nie wchodzi na drogę prawną w wypadku plagiatu ich projektów ze względu na niepewny efekt postępowania i kłopotliwy, a bywa, że i kosztowny proces. W przypadku naruszenia cudzej własności intelektualnej w odniesieniu do utworów należących do obszaru komunikacji wizualnej zasadnicze znaczenie ma postawa projektanta. Bardzo istotne są również okoliczności, w których dochodzi do naruszenia własności intelektualnej. Analiza tych okoliczności stanowić może punkt wyjścia do poszukiwania skutecznych sposobów zapobiegania przypadkom naruszenia własności intelektualnej, ze szczególnym naciskiem na wskazanie iluzorycznych korzyści z tego tytułu, uzyskiwanych w tak specyficznej dziedzinie, jaką jest komunikacja wizualna. Zaproponowano więc możliwe kierunki działań w celu ograniczenia praktyki naruszania własności intelektualnej. Analiza tych działań została oparta na koncepcji poszukiwania maksimum korzyści możliwych do osiągnięcia we współpracy projektanta z zamawiającym. Z przeprowadzonych analiz poszczególnych sytuacji wynika wniosek, że projektant osiąga maksymalną korzyść w przypadku, gdy zrealizuje on w pełni oryginalny projekt, powstały w rezultacie odpowiednio długiego i prowadzonego z należytą starannością i wnikliwością procesu projektowego. Odpowiednio silne zaangażowanie emocjonalne w projekt stwarza również szansę na unikalny efekt artystyczny. Taki projekt uprawnia twórcę do odpowiednio wysokiego wynagrodzenia oraz dostarcza mu możliwości promocji i uzyskania kolejnych atrakcyjnych zleceń. Zamawiający osiąga maksymalną korzyść w sytuacji, gdy otrzyma unikalny, wartościowy pod względem artystycznym projekt dający podstawę do skutecznych działań marketingowych. W wysokim potencjale projektu należy upatrywać możliwości zwrotu poniesionych na niego nakładów. Dziedzina komunikacji wizualnej wchodzi w okres kształtowania się wzorców zachowań, również etycznych. W dobie rosnącej konkurencji zaczynają się liczyć nie tylko talent i kompetencje artystyczne projektanta, ale również preferowany przez niego modelowy proces projektowy oraz opinia w środowisku. Jest też miejsce na ocenę etyczności zachowań projektantów i włączenie tej oceny w proces ich wyboru przez zamawiającego. Postawa projektanta ma bowiem kluczowy wpływ na unikanie sytuacji naruszenia cudzej własności intelektualnej. Równie istotna jest właściwa relacja między projektantem a zamawiającym. Trendem gospodarczym powoli staje się personalizacja produktu z maksymalnym dostosowaniem go do indywidualnych potrzeb klienta. Ten kierunek będzie prowadził do znacznego zwiększenia się unikatowych projektów, wymuszając na systemie prawnym uproszczenie procedur rejestracji i skuteczności egzekwowania prawa autorskiego. Znajdzie to prawdopodobnie również odzwierciedlenie w ustawie odpowiedzialnej za znaki towarowe – co może pozwalać w sposób pozytywny patrzeć w przyszłość ochrony własności intelektualnej w obrębie komunikacji wizualnej

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Place of publication:

Wrocław

Date:

2014

Resource Type:

artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

doi:10.15611/e21.2014.2.06

Language:

pol

Relation:

Ekonomia XXI Wieku = Economics of the 21st Century, 2014, Nr 2 (2)

Rights:

Wszystkie prawa zastrzeżone (Copyright)

Access Rights:

Dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku

Location:

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu